Veel mensen onderschatten hoeveel ondernemerschap er schuilt in het kunnen werken als kunstenaar. Kunstenaar zijn is niet alleen maar romantisch in je atelier zitten en helemaal opgaan in je artistieke bezigheden. Dat lijkt hier misschien wel eens zo, maar het tegendeel is waar. Kunstenaarschap vergt ondernemerschap, het runnen van een bedrijf, het werken met mensen, financiële risico’s durven nemen, organiseren en vooruitzien, marketing en communicatie. 

Ik vind ondernemen leuk. Het zit in mijn bloed. Mijn vader van 75 staat nog altijd aan het hoofd van een groot bedrijf, mijn peetoom had een bekend advocatenkantoor, mijn tante runde haar hele leven haar eigen zaak. Mijn grootouders waren ondernemers en hun ouders ook. 

Ik heb vier jaar van mijn leven in loondienst gewerkt en ontdekte al snel: dit is het niet voor mij. Ik kan niet voor een baas werken, ik wil de baas zíjn. Ik heb vrijheid nodig, ik wil mijn eigen beslissingen kunnen nemen, ik wil aan niemand verantwoording hoeven af te leggen.

In mijn bedrijf komt alles samen: het artistieke, het maken en het creëren, maar ook het organiseren van  boekpresentaties of exposities, ik hou van dingen tot in de puntjes regelen, het nadenken over hoe ik wat ik maak wil verkopen, en alle communicatie overal omheen. Ik hou van alle aspecten van mijn werk, ik vind alles even leuk. (Behalve de boekhouding, maar die heb ik dan ook uitbesteed aan W)

Ik kan leven van mijn werk, daar ben ik ontzettend dankbaar voor. Tegelijkertijd heb ik er ook hard aan gewerkt om dit te kunnen bereiken. Het is niet van de ene op de andere dag gegaan en het vergt nog steeds grote toewijding, elke dag. Maar ik ben ontzettend trots op wat ik bereikt heb. En hoewel ik hard werk is het wel werk dat ik geweldig vind en daarmee voelt het licht. Elke keuze die ik maak voor mijn werk is een keuze voor mezelf. Ik heb vrijheid. Dat was alles wat ik altijd wilde.

De VPRO gids vond Jij bent mijn begin een van de beste boeken van 2025. Cheers to Haassie!

Op 11 september, een kleine maand nadat ik de diagnose oogzenuwinfarct had gekregen, zat Josephine Krikke in mijn atelier. Ze is journaliste voor de oogvereniging en wilde een artikel schrijven over mijn ervaringen met plotseling gezichtsverlies.

Ik had wel even getwijfeld hoor, of ik dit wel wilde. Het was nog maar zo kort geleden en ik wist in de brij van emoties nog niet goed hoe ik me ertoe moest verhouden. Maar omdat ik geloof dat openheid altijd een goed idee is, dat praten altijd helpt, dat ik enerzijds mensen zou kunnen helpen met mijn verhaal én ik het bovendien interessant vond voor de toekomst om mijn verhaal vanuit het epicentrum van de brij te doen, ging ik akkoord.
Het artikel is inmiddels gepubliceerd in het magazine van de oogvereniging.

Het is nu drie maanden na dato. Mijn gezichtsvermogen is niet verbeterd en dat gaat ook niet meer gebeuren. Wel heeft mijn goede oog heel veel overgenomen waardoor ik een redelijk eenduidig beeld heb. Maar ik bots nog steeds tegen mensen aan, drukke ruimtes zijn een nachtmerrie, tijdens schemer en donker met veel lampjes lijkt het wel alsof er een prisma in mijn oog zit die de lichtstralen alle kanten op stuurt, gekmakend. Autorijden in het donker doe ik niet meer. Lezen in bed pak ik weer heel voorzichtig op, mits het boeken zijn waarvan de pagina’s niet glimmen.

Maar. Werken gaat goed. Op mijn manier, het scheelt dat ik altijd al heel erg procesgericht was, dat komt nu goed van pas. Ik maak wat ik wil maken en dat maakt dat het resultaat van ondergeschikt belang is. Ik omarm nieuwe ontwikkelingen, graag me op dit moment in in kleuren en dat maakt me zielsgelukkig.

Dank aan Josephine en de oogvereniging. Mocht je zelf ook worstelen met gezichtsverlies, (gedeeltelijke) blindheid, een oogziekte of iets anders rondom je ogen: op de site van de oogvereniging vind je een schat aan informatie, handige adressen en sites rondom hulp en hulpmiddelen, ervaringsverhalen en medische informatie.

Ook dank aan mijn arts David Takkenberg, die zeer vriendelijk en gedecideerd in zijn behandeling is, hij werkte mee aan een aanvullend medisch artikel bij mijn stuk, mocht je het willen lezen dan kan dat via Oogmagazine.

Als kunstenaar loop ik zelden synchroon met mijn publiek. Als ik aan een boek of expo werk kan ik doorgaans weinig delen over het maakproces en als het eenmaal in de winkels ligt of tentoongesteld is ben ik vaak alweer met heel andere dingen bezig. Dat vind ik niet vervelend, het is juist goed voor me dat ik soms even stil moet staan bij wat ik allemaal gemaakt heb, anders dender ik maar door. Ik hou van interactie met mijn publiek, het laat me nadenken over wat ik maak of gemaakt heb en vanuit die inzichten werk ik door aan nieuwe dingen.

Op dit moment ben ik voornamelijk bezig met kleuren terwijl in de winkels het zwart-witte Jij bent mijn begin ligt. Ik heb, misschien wel onder invloed van het  oogzenuwinfarct dat ik in augustus kreeg, een enorme, nieuwe fascinatie voor kleurencombinaties. Waar ik eerder alles altijd wilde uitdrukken in vormen en lijnen heb ik nu het gevoel dat ik een nieuw soort taal aan het ontdekken ben, in kleuren dit keer. Het lijkt alsof vormen en lijnen een soort verbaal aspect in zich hebben en kleuren voelen non verbaal. Ik voel een soort code in de combinaties van bepaalde kleuren en ik ben dag en nacht bezig om de code om te zetten in beeld. Een totaal andere manier van werken dan ik gewend was.

Het voelt spannend en nieuw om dit soort werk te maken en het te tonen aan de buitenwereld. Het is onontgonnen terrein voor me. In mijn leven als kunstenaar heb ik vaak gedacht dat in kleuren niet mijn kracht zat, ik had altijd het gevoel dat ik daar weinig feeling voor had.

En nu dringt het zich op. Ik voel me… ja, een soort van blinde in een nieuwe wereld. Alsof ik het nog helemaal moet aftasten. En misschien past het daarom zo goed bij de fase waarin ik zit sinds mijn oogzenuwinfarct. De afgelopen vier maanden heb ik mijn weg moeten zoeken in de wereld, mijn leven en mijn werk met gedeeltelijke blindheid.  En is dit dus hoe het zich uit. 

Een nieuwe wereld staat in de webshop.

Ik vind het heerlijk om dit soort dingetjes te maken, van een restje goudfolie maakte ik deze zwaluwtjes.

Omdat zowel mijn kerstboom als mijn huis aardig vol raken en ik niet zo goed weet wat ermee te doen, heb ik besloten dat ik ze weg ga geven.

Bestel je in de maand december een ingelijste lino in de webshop dan krijg je er een zwaluwtje gratis bij, zo lang de voorraad strekt.

Op 17 december ga ik voor het laatst naar de post, daarna heb ik even vakantie.