De romantische schrijver (13-01-2017)

'Schrijven, daar is niets romantisch aan,' zeggen sommige schrijvers. 'Je gaat zitten en je begint, geen gezeur. Het is gewoon werk.'
Daar ben ik het op zich wel mee eens. Geen gejammer, gewoon doen.
Maar.  Ook weer niet.
Ik wil nog wel eens de getergde schrijver uithangen. 
'Je doet alsof het een enorme tour de force is, dat schrijven,' zei een gewaardeerde collega ooit op een auteursfeestje.
Biertje, wijntje, diep gesprek.
We moesten er allebei om lachen.
'Dat vind ik ook. Soms.' antwoordde ik.
Voorland is een ontzettend gecomponeerd boek. De structuur is optimaal strak, de eerste zin staat in een lijnrecht verband met de laatste, en alles hangt onlosmakelijk met elkaar samen. Er gebeurt niets voor niets. Het is een soort mathematisch principe: zelfs op het kleinste woordniveau moet het verhaal dienstbaar zijn aan de structuur. Dat was soms een mentale krachtinspanning maar daarover zal ik nooit klagen. Dit is werk, het zijn de zakelijke randvoorwaarden die ik hard en meedogenloos schiep, waarvoor ik mijn intelligentie inzette, alle touwtjes strak in handen.
Het echte moeilijke viel ver buiten het technische aspect: in Voorland gebeurt meer niet dan wel. Hoe schrijf je dingen op die niet gebeuren? Hoe maak je de woorden duidelijk die nooit gesproken worden? Hoe schep je een sfeer die immer afwezig is? 
Ik weet het niet. Het boek is 2,5 maand uit en ik weet het nog steeds niet. Uit de reacties die ik krijg, maak ik op dat het me gelukt is, maar ik weet niet meer hoe ik het heb gedaan. Het is een proces dat ongrijpbaar is, dat zich ergens heeft afgespeeld waar ik geen notie meer van heb. En dat me steeds opnieuw laat twijfelen of ik het ooit kan reproduceren.
En dat, dat is het romantische deel van het schrijverschap.
Dat is geen werk, dat is ondergaan.