Melganzevoet (20-09-2024)

In het Limburgs is dit smelen. Er bestaat geen enkelvoud van, een smeel bestaat niet. Dat komt wel vaker voor in het Limburgs, zo bestaat er voor het woord poor (prei) ook geen enkelvoud, één poor bestaat ook niet, dat heet dan een sjpier poor. Of sjtúuk, dat is een beetje onvertaalbaar maar grof gezegd zijn het de zomen aan je broek, dat bestaat ook alleen maar in meervoud. Ik vind dit verschijnsel heel wonderlijk, maar tegelijk ook heel verklaarbaar. Dat één smeel niet bestaat lijkt me logisch, ik heb nog nooit een smeel alleen zien staan denk ik.

Het duurde even voordat ik had uitgevonden dat smelen in het Nederlands de prachtige naam melganzevoet draagt. Het is een van de vele onopvallende planten die ik de afgelopen weken ontdekte. Ik moet denken aan die keer dat ik met mijn oudste dochter een proefles biologie volgde aan de universiteit van Wageningen. Ze zat in haar eindexamenjaar en we liepen in die tijd alle open dagen af. In Wageningen had ze zich ingeschreven voor een les determineren. De jonge student die ons groepje begeleidde droeg een leren hoed en aan zijn riem bungelde een ingewikkeld zakmes. Mijn dochter had er met een schuin oog naar gekeken en toen wist ik al dat deze studie ging afvallen. Maar we volgden hem braaf terwijl hij voor ons uit banjerde in zijn afritsbroek. Rondom de universiteitsgebouwen lag een hele biotoop met drasland en vijvers. Her en daar bleef hij staan, viste een plantje uit de grond en vroeg ons of we wisten hoe het heette. De aankomende studenten trokken hun mond niet open maar ik (irritante moeder) scoorde behoorlijk hoog. 
Ik vond het een erg leuke les en woog af of ik misschien nog wel een studie biologie kon gaan doen, ik wist immers al zoveel.
Op een gegeven moment trok hij een klein, witbloemig stengeltje uit het gras.
'Wat is dit?' 
Ik keek, die kende ik natuurlijk. Zo vaak gezien. Die groeide overal.
Maar ik had geen idee van de naam. Nooit over nagedacht.
Geërgerd over mijn eigen onkunde haalde ik mijn schouders op.
Vanaf nu herken ik de zandraket uit duizenden.

Wat ik heel grappig vind in dit verhaal is dat ik er nu ben achtergekomen dat melganzevoet net als de zandraket hoort tot pioniersvegetatie. Dat zijn plantensoorten die zich vestigen op onbegroeid terrein, dus de eerste plantjes die een gebied veroveren, als zij zich daar redden zal het vegetatiesysteem ingewikkelder worden. Het zijn dus helemaal geen onbeduidende planten maar de meest avontuurlijke planten die er bestaan. Het neemt me enorm in voor die simpele smelen.