Struikheide (16-10-2024)

Ik blijf maar het gevoel houden dat ik dit niet mag schrijven. Eerst dacht ik dat het lag aan het verhaal van mijn oma die een relatie had met een jongen die de kant van de Duitsers koos. Maar ook nu ik het echte familieverhaal schrijf bekruipt me steeds opnieuw de gedachte dat ik een geheim aan het onthullen ben. Maar het is geen geheim. Het is een verhaal als alle andere oorlogsverhalen, er is niets om me voor te schamen. En toch is hij er, de schaamte. Ik begrijp niet waarom.

Met mijn ouders spreek ik over de oorlog, ik laat ze een foto zien van ons huis, daarop staat hoe de Duisers met hun paardenkarren onze straat bezetten op 10 mei 1940. Het is onmiskenbaar, ons huis is heel karakteristiek, dat herken je zelfs door het korrelige zwart-wit heen. Ik ben misschien nog het meest verbaasd over de gestreepte luifels boven de ramen. Exact die gestreepte luifels hebben wij ook. Het zullen niet meer de originele zijn maar blijkbaar hebben bewoners vóór ons steeds opnieuw gekozen voor luifels in hetzelfde patroon.

Mijn ouders buigen zich over de foto. 
'Kwamen ze met paard en kar? Dat wist ik helemaal niet,' zegt mijn vader.
Mijn moeder schudt haar hoofd. 
'Er werd niet gepraat over de oorlog,' zegt ze.
Ik schuif heen en weer over mijn stoel, ik heb ze nog niks verteld over dit project.
'De eerste generatie maakte het mee en kon er niet over praten,' zeg ik. 'De tweede generatie zijn hun kinderen, in hen zat de oorlog geïncorporeerd. De derde generatie haalt boven wat er nog boven te halen valt. Dat ben ik. En ik schrijf het op zodat het niet verloren gaat voor onze kinderen.'
Mijn ouders zwijgen.

Er is een geallieerd vliegtuig neergestort een paar kilometer verderop, in het veld bij de leemkuil. Trui en Marie horen de doffe klap tot in de schuilkelder, mam begint te huilen. Trui gaat bij haar liggen. De matrassen trekken vochtig op, de beschoeiing begint te schimmelen. Marie heeft een hoestje waar ze niet vanaf komt. De inzittenden van het neergestorte vliegtuig blijken Engelse soldaten te zijn, vier, ze zijn allemaal dood. De lichaamsdelen liggen over de straat verspreid. De Duitsers snijden de vingers eraf, de gouden trouwringen verdwijnen in hun zakken. Buurtbewoners moeten de jongens begraven maar ze hebben geen kisten waar ze in passen. Het moet toch gebeuren, dus ze proppen net zo lang tot het wel past.