Ik had het gevoel dat mijn hoofd een paar weken te vol was om met nieuwe linosneden bezig te zijn. Schilderen lukte nog wel, vlot, niet te precies, dat ging wel, maar ik was te gehaast om een lino uit te gaan zitten denken. 
Ik krijg vaak de vraag welk instructieboek ik aan zou raden voor mensen die het ook eens willen proberen, de linosnedetechniek.
'Oh joh, gewoon proberen, het is heel eenvoudig,' is mijn steevaste antwoord.
Ik twijfel altijd zelf een beetje als ik dat zeg of schrijf, is het wel zo eenvoudig? Ik weet er het antwoord niet op.
Het snijden is niet moeilijk, de techniek, het ambacht, dat heb je zo onder de knie. Het omgekeerd denken -wat je weghaalt wordt wit, wat je laat staan zwart- dat lukt denk ik de meeste mensen ook nog wel. Voor het spiegelen moet je misschien wat aanleg hebben. Zoals met de meeste kunsten is het vooral ook een kwestie van ervaring, oefening, en, het allerbelangrijkste: rust en geduld. Daarvoor moet je het heel leuk vinden, anders geef je het al snel op.
Deze lino van de scholeksters had ik al weken in een vage schets op de plank liggen. Ik dacht er vaak aan, het is componeren, zo'n afbeelding in elkaar schuiven, alle onderdelen moeten op de juiste plek staan.
De afgelopen weken zat mijn hoofd vol met de verhuizing. Ik had geen ruimte, geen rust, geen geduld. Maar vandaag, in mijn nieuwe atelier, de hele dag in leegte voor me, al mijn werkgerei bij de hand en een plek helemaal speciaal voor mij, toen kwam het weer. En sneed ik de scholeksters in alle gemak uit. Als alle condities goed zijn, is linosnijden heel eenvoudig.

(De prent staat in de webshop)

Even een korte update over Het lied van de spreeuw:

* Er komt een vierde druk. We hebben ervoor gekozen om in deze nieuwe oplage het embleem van het zilveren penseel weer weg te laten. Daardoor blijft die bijzondere editie een collector's item. Er zijn nog exemplaren met embleem, deze zijn voor nu nog gewoon te koop. Via mijn webshop bestel je het boek nog altijd gesigneerd.

* De Duitse vertaling komt 15 februari uit. Uitgeverij Freies Geistesleben brengt het boek op de markt. De vertaling is van Eva Schweikart, ik heb (op bescheiden wijze) mee mogen werken aan de totstandkoming van de Duitse versie en ik vind dat Eva fantastisch werk heeft geleverd. Het is een poëtisch, gedragen maar allesbehalve zware tekst geworden. Ik vind het bijzonder om te zien hoe mijn woorden in het Duits tot hun recht komen.

'Later lachen we erom,' had W gezegd.
Ik wist niet helemaal of het nou laconiek klonk of hoopvol.
'Ja vast,' antwoordde ik. Maar het kwam er niet erg van harte uit.
Het was de week voor de sleuteloverdracht, eind september, en niet alleen hadden we net te horen gekregen dat er een lekkage in het dak van ons huidige huis bleek te zitten, ook bleek de verwarmingsketel in ons nieuwe huis het precies nu te hebben begeven. De moed was ons in de schoenen gezonken.
We zagen een klusnajaar voor ons waarin we bibberend zouden staan schilderen, ijs op de ramen, kille tocht die door de woning gierde, bezorgd kocht ik maar vast een flinke thermolegging voor mezelf.
Het liep wat anders, de lekkage in het dak werd netjes opgelost door de verantwoordelijke dakdekker en begin november lunchten we nog buiten op ons nieuwe terras, onder een stralend blauwe hemel.
De thermolegging was wat zweterig.
Dat geen enkel installatiebedrijf in de verre omtrek tijd had om ons te helpen met de kapotte verwarming baarde ons wat zorgen maar ach, we redden ons prima, stoken waren we toch al niet van plan in deze maanden.
Maar goed, inmiddels nadert de verhuizing, over twee weken moeten we over en het weer is omgeslagen. Gisteren verfde ik het laatste stukje van de woonkamer, de regen sloeg tegen de ramen, ik droeg drie truien over elkaar aan en hupte op en neer in mijn thermolegging om warm te blijven.
De verwarmingsmonteur die zich dan eindelijk bereid had gevonden de boel te fixen zou afgelopen dinsdag komen maar kwam uiteindelijk toch niet. Nu wordt het morgen, fingers crossed.
Toen we gisteravond nog even wat kleine meubels verhuisden, bleek de elektriciteit eruit geklapt. In het donker stommelde W naar de stoppenkast, met geen mogelijkheid kreeg hij de boel weer aan de praat. Op de tast zetten we het witte antieke kastje in de nieuwe slaapkamer.
'Was leuk geweest als we hadden kunnen zien hoe het staat,' zuchtte W.
Onmiskenbaar mistroostig.
'Ach,' antwoordde ik. 'Later lachen we erom.'

Ik wil dat mijn atelier een plek wordt waar het gevoel heerst dat alles kan en mag. Nou ja, niet alleen mijn atelier maar mijn hele huis, maar het atelier staat voorop. Ik laat me in deze fase van voorbereiding op de verhuizing leiden door de creativiteit die de ruimte in me oproept. Ik doe waar ik zin in heb, alles is herstelbaar tenslotte, en als het me uiteindelijk niet bevalt maak ik er wat anders van of ga ik er met de witkwast over.  Dit is een heel fijn gevoel, de vrijheid die deze gedachte in me oproept, het is hoe ik in mijn hele werk sta. Ik werk altijd vanuit het idee dat als ik het niet goed vind ik opnieuw kan beginnen en zelfs: als het niet lukt hóef ik het niet te maken. Dat zorgt voor zoveel ruimte en openheid. Hoe dan ook, ik schilderde in de ruimte waar de pers komt te staan een volkje op de radiator. Radiators zijn van zichzelf natuurlijk niet zo’n inspirerende dingen en ik dacht: daar moet ik wat mee. Nu ben ik nooit meer alleen als ik afdrukken sta te maken.

'Hoi?' zei ik.
Ik stond in de supermarkt, hijgend want gehaast en nu ging ook mijn telefoon nog. Eigenlijk wilde ik hem helemaal niet opnemen maar het was Lowie, de jongen die een deel van mijn nieuwe atelier aan het aftimmeren is, die belde vast niet voor niks. Ik zette mijn mandje even op de grond.
'Eh ja,' zei Lowie. 'Ik sta in je atelier en eh...'
Ondertussen zocht ik met mijn ogen de rekken af. Waar hadden ze de zelftesten ook alweer staan? W had vanochtend de laatste opgemaakt en bleek positief, toch ook maar even mezelf en de rest van het gezin testen. Ik kon het er eigenlijk niet echt bij hebben, na bijna vijf weken klussen in het nieuwe huis voel ik me tamelijk gesloopt. De eerste helft van de week was ik bovendien door mijn rug gegaan en dat was nog steeds niet over. Maar! Het schoot allemaal wel lekker op. Afgelopen weekend hadden we mijn atelier net prachtig wit geverfd. Een plaatje.
'Nou ja, het staat hier dus blank,' zei Lowie.
Ik knipperde met mijn ogen.
'Blank?' vroeg ik.
'Ja, er staat een laag water op de vloer.'
'Niet.'
'Wel.'
Ik dacht aan afgelopen nacht. Volgens mij had het niet geregend. Waar kon er in hemelsnaam nattigheid vandaan zijn gekomen?
Snel rekende ik mijn zelftesten af en racete naar het nieuwe huis. Daar stond Lowie, hij was maar vast begonnen wat spullen naar buiten te sjouwen. Uit de schuurmachine sijpelde een straaltje goor water.
'NEE,' kermde ik.
'Ja nee, ja,' zuchtte Lowie een beetje hulpeloos.
Er zat niets anders op, ik toog naar huis om mijn regenlaarzen aan te trekken en een voorraad dweils op te halen. De coronapatiënt zat gezellig aan de telefoon met zijn collega's, nergens last van, het hoogste woord. Door een kiertje van de werkkamerdeur siste ik wat er aan de hand was. Hij sloeg zijn hand voor zijn mond.
'Waar kan dat water toch vandaan zijn gekomen?' vroeg ik, mijn broek in mijn laarzen proppend.
De patiënt werd een beetje rood.
'Ik heb aan de waterafvoer gewerkt en hem daarna niet afgesloten,' fluisterde hij.
Uitstekend.
De rest van de ochtend sopte ik met mijn krakende rug beige afvoerwater uit mijn net geschilderde, blinkend witte atelierruimte. 
'Moet ik helpen?' piepte de coronalijder van een afstandje.
'NEE,' brulde ik.