Onlangs bezocht ik het klooster in mijn geboortedorp. De zusters hadden me uitgenodigd omdat ik over de priorij schreef in Voorland, en op een zondagavond, na de vespers in de basiliek, werd ik opgewacht bij de uitgang. Samen liepen we in de vallende schemer naar het klooster, waar ik een rondleiding kreeg door de lange kloostergangen, na afloop hadden we een gesprek. Twee zusters in habijt tegenover me; of ik wat wilde drinken, en een koekje.

Vaak, sinds ik schrijf, overvalt me het verlangen naar een onversneden leven. Een leven waarin er maar één doel is, en alles dat je doet in het teken staat hiervan. Een passie die het bestaan doordrenkt tot in zijn verste uiteinden.

Soms zijn er vlagen in mijn schrijversleven dat ik het nader, meer dan. De verzonkenheid die zo diep is, dat ik ophoud te bestaan. Ik besta alleen nog als lichaam, mijn geest is opgelost, ik heb hem laten verdwijnen in het verhaal. Ik heb hem bevrijd. Ja, misschien is bevrijden het juiste woord.

Aan de randen van het schrijven moet er een leven geleid worden. Een lege huls als lichaam leeft ongemakkelijk. De bevrijde geest laat zich niet zomaar vangen voor een avondje met vrienden, een feestje. Soms lijkt het alsof ik met lege ogen naar de wereld kijk, en dan vullen pijn en schuld mijn holle vaten. In de bevrijding van mijn geest schuilt verholen de opoffering van mezelf, mijn leven, en alles, iedereen om me heen.

Het was donker in de koffiekamer van het klooster. Een lampje in de hoek brandde zacht. Ik leunde met mijn ellebogen op tafel en dacht na over wat de zusters mij verteld hadden. Open en vrij, hun handen gevouwen in hun schoot, een onvermijdelijkheid had in hun woorden gelegen. Mijn koekje was ik vergeten op te eten.

Het onversneden leven dat ik verlangde was niet de zuivere passie, die had ik immers al gevonden. Wat ik zocht was een leven zonder pijn en schuld.

Iets ten noordoosten van de stad waar ik woon, staat een prachtig kasteel. Ik rijd er vaak langs als ik met de hond ga wandelen, het is omzoomd door bossen en weiden, een geweldige plek.
Ik stel me voor dat het er in de zomer van 1572 schitterend moet hebben uitgezien, de lucht blauw, de bomen vol in het blad, het stille water van de slotgracht glinsterend in de zon.
Het was juli toen het leger van Willem van Oranje het kasteel op brute wijze innam en op 23 juli trokken de troepen zuidwaarts om aan de poorten van Roermond 'in 's Prinsen naam' de stad op te eisen. De burgers boden tegenstand, maar het wilde niet baten. Gedreven door godsdiensthaat en op jacht naar de schatten uit de Katholieke kerk, richtte het leger een bloedbad aan. In het Kartuizer klooster werden 12 monniken en 1 burger op gruwelijke wijze vermoord. De 13 zwaar verminkte lijken werden publiekelijk tentoongesteld in de stad.
Het klooster bestaat gewoon nog steeds, 1572 is minder lang geleden dan je denkt. Als je ooit Roermond bezoekt, ga er vooral even langs, in de Caroluskapel vind je namelijk nog de schedels van de vermoorde monniken, ze zijn tentoongesteld in een glazen kastje.
Zo, genoeg gekletst. Ik ga de vlag even uithangen. Rondje over de vrijmarkt lopen. Oranjetompoesje eten.
Ik ben namelijk enórm koningsgezind.

De vlakke weilanden waren donker en onzichtbaar maar vlak naast het spoor stond een stalletje. Er hing een lamp boven de ingang waardoor de geit die in de deuropening stond goed zichtbaar was. Ze keek naar de stilstaande trein waarin ik zat.
De wisselstoring op mijn traject sleepte al de hele dag door, het was laat, ik was moe en leunde met mijn hoofd tegen het koude raam. En nu was daar dus die geit.
De ogen van het beest leken rechtstreeks op me gericht, dat was natuurlijk niet zo, maar zo voelde het wel. Ik probeerde me voor te stellen wat de geit dacht en ik wist bijna zeker dat ze medelijden voelde met mij, met ons, de mensheid. In die ijzeren cocon samengeperst tot een worstje.
Ik vroeg me af waarom ik eigenlijk in die trein zat en wist het ineens niet meer.
Die ochtend had ik het nog wel geweten, ik was vroeg vertrokken en had research willen gaan doen voor mijn tweede boek, in Leiden. Door de ellende op het spoor was ik niet verder gekomen dan Utrecht, waar ik in de Dom was geweest en een kaarsje had aangestoken en mooie, waardevolle gesprekken had gevoerd met mijn reisgezelschap.
Toen ik na de lange dag terug wilde naar het zuiden was ik per ongeluk in de verkeerde trein gestapt en stond ik ineens op station Veenendaal De Klomp. (Ik weet nooit zo goed of dat aan mij ligt, maar ik doe dat vaker. Zo stond ik laatst nog in Helmond omdat ik ergens vergeten was om over te stappen.
Helmond ja.)
Weer terug op Utrecht Centraal had ik dan eindelijk de juiste trein en nu stond ik dus stil en werd ik bekeken door een traag herkauwende geit in het gele, doorregende lamplicht van een oude stal.
Waarom?
Ik wist het niet.

Ik mag, in opdracht van de commissie Platbook, een bloemlezing gaan samenstellen uit Limburgs literair werk: Platbook editie 19.

Het thema is: wie water en vuur (zoals water en vuur) en iedereen mag zijn werk (poëzie, proza), mits geschreven in de Limburgse streektaal, inzenden.

Het maximaal aantal woorden is 600. Stuur je inzending vóór 15 april naar paul@uitgeverijtic.nl. In mei zal Platbook 19 worden gepresenteerd.
Alle gepubliceerde auteurs ontvangen een exemplaar gratis. De reeks kost 9,90 per deel en is verkrijgbaar/bestelbaar bij alle betere boekwinkels of via www.ticshop.nl

Het juryrapport van de SJIEK literatuurprijs:

Voorland is een boek over het verstrijken van de tijd, over hoe levens zich generatie na generatie voltrekken en hoe alles, onvermijdelijk, hetzelfde blijft. De hoofdpersoon van het boek is een biologieleraar op een kleine mavoschool ergens in Limburg, eind jaren zestig. Hij is in zichzelf gekeerd, het leven lijkt hem te overkomen. Hij verwekt zijn zoon in de nacht dat zijn vader sterft - een kind dat hij helemaal niet wil krijgen. Ook de relatie met zijn eigen moeder is afstandelijk en koud. Het is geen onwil, maar onmacht. De personages in dit boek praten nauwelijks met elkaar, het meeste blijft onuitgesproken. Voorland broeit en schuurt op elke pagina en dat alles in een prachtige taal, rijk aan details en beschrijvingen van het land en de grond in Limburg.