Je zou denken dat iemand die veel ervaring heeft in linosnedes maken wel weet dat je de afbeelding moet spiegelen voordat je begint met gutsen. Natuurlijk weet ik dat. Ik was het, in mijn dolle enthousiasme, alleen even vergeten. Dus toen stond bij het drukken de kerk verkeerd om, dat was even jammer.
Uiteindelijk heb ik de afdruk gedigitaliseerd en zo opnieuw gespiegeld en er afdrukken van laten maken op zwaar kwaliteitspapier. Zo klopt het weer, pak van mijn hart.

Door de sneeuwregen was ik de heuvel opgeklommen. De velden in de verte waren wit, het water in de rivier stond hoog en stroomde snel. In de kerk zat een vlinder. Hij vloog rond de kroonluchter boven me en ik zag steeds als zijn vleugel langs de lamp kwam het licht even flakkeren. Ik bedacht dat hij zijn hele leven binnen de oude muren van de basiliek zou gaan doorbrengen en ik vond dat een mooie gedachte.
De organist begon te spelen, het koor zong Gregoriaans, de mis begon. Een hoogmis, ter ere van de intreding van de nieuwe zuster tot het slotklooster. Ik zag haar, ze stond achter het altaar, ineens droeg ze een kap en luisterde ze naar haar nieuwe naam, daar moest ik aan wennen. Ik keek naar de ceremonie en ik twijfelde of ik toeschouwer was bij het tafereel of deelnemer.
Het liefste wilde ik deelnemer zijn.
Bij de receptie na afloop gaf ik haar drie kussen, geïmponeerd door het gesteven wit om haar gezicht. 
'Wat fijn dat je er bent, Octavie,' zei de nieuwe zuster, en ze hield mijn hand vast.
'We horen bij elkaar.'
Dat was wonderlijk, want ik voelde dat ook maar dat zijn geen woorden die ik eenvoudig vind om uit te spreken.
In de kloostereetzaal waren er twee redes die het samenzijn intiem maakten, ik keek naar het rode kruis van Jeruzalem dat op de servetring was gedrukt, de hulpbisschop en de pastoors aan de tafel naast de mijne, onder mijn bord het placemat met daarop een foto van de basiliek die in mijn leven gegroefd is. De parochiepastoor sprak het tafelgebed uit. Ik bad het Onze Vader samen met de kleine kring die om de nieuwe zuster heen stond en voelde de warmte.
Ik was de deelnemer die ik wilde zijn.

Een van mijn favoriete Limburgse woorden is Ruizelen. Er is niet echt een Nederlandse equivalent voor te vinden, ruizelen gebruik je bij een kerstboom waarvan de naalden uitvallen: hij ruizelt. Maar ik vind het ook mooi passen bij sneeuw die omlaag dwarrelt, daarin zit natuurlijk een verwantschap met het Duitse Rieseln en ook het Engelse Drizzling.
In een etymologieboek van lang geleden vond ik het oud-Nederlandse Rijselen voor dit verschijnsel: het neerdalen van droge stoffen en het voortblazen van sneeuwvlokjes. Het Nederlands hád dus ooit een mooi woord maar het is verloren gegaan, alleen in Limburg bestaat de grondvorm dus nog.
Er zijn meer Limburgse woorden die moeilijk vertaalbaar zijn. Pitsen. Pitsen zeg je als iets pijn doet, maar het is alleen maar de pijn die je voelt als er bijvoorbeeld jodium op een wondje moet, of als je geprikt bent door een wesp. Dat typische bijtende steken. Pitsen kan ook gebruikt worden voor pulken, krabben, voor bietsen én voor een biertje pakken. Ich pits mich d'r eine.
Titsen is weer wat anders, dat is klieren, elkaar vervelen op een wat stiekeme manier, vaak zoals kinderen dat doen. 'Zit uch neet te titse,' kan een een moeder wanhopig uitroepen.
Een andere favoriet is het woord Sjravele. Sjravele is moeizaam voortbewegen, kruipen op handen en voeten, het gaat vaak gepaard met een hoop Gekuum, kume is klaaglijk, zeurend mopperen. In dezelfde lijn ligt Trampele, dat is een soort trappelen, baby'tjes trampelen in hun slaapzak met hun mollige, beweeglijke beentjes.
Onvertaalbare uitdrukkingen zijn er ook genoeg. Zo vaerdig wie ein kemuniejeske (zo klaar als een communiejasje) zeg je als je doodop bent, dan heb je ook de knuip aaf (de knopen af). Met een Gooie roetsch wens je iemand een goede jaarwisseling en op de joets gaan is eropuitgaan, meestal feestelijk, een joetser is iemand die graag gaat. Als je iemand wil waarschuwen geen kou te vatten zeg je: doot dich get aan, doe kries de klets eweg. Trek wat aan, je krijgt de klets weg. Wat die klets is weet niemand precies. Sop 't dich mer op is Bekijk het je maar. Kaad, naat en sjoeverechtig is dat typische gure herfstweer met regenbuien onder de vijf graden.
Een Waemeske is een gilet, een Kits een klokhuis een Sjlieps een stropdas. Zijvere is kwijlen en ook wijdlopig praten, een Tuut is een plastic zak, je kunt iemand een tuut aan de kop zijvere. 'Ne zjwaegel een lucifer, maar zjwaegele is oeverloos kletsen en finkele is met lucifers spelen. Kalle is praten en een kind is 'ne Poet maar een Poetje is een viezerik, net als 'ne Vetknaok. Sjabbe zijn types van een bedenkelijk allooi, Zumpen is huilen, Mik is brood, Toter is modder en de Vot is je kont, maar bij kinderen heet het de baom.
Ik kan me herinneren dat ik me als kind eens de ogen uit mijn hoofd schaamde omdat ik niet op het woord Bord kon komen en toen het Limburgse woord Teijer maar vernederlandste: mijn taajer. En het klasgenootje dat het hardnekkig over Muurtjes had toen ze worteltjes bedoelde (moere, muurkes).
Inmiddels is vernederlandsen een heimelijk genoegen geworden. Een kumpje pudding (een kommetje/kumke vla), schud mij er nog maar een in (schenk), geef mij eens even de schoddelsplak (sjottelsplak, vaatdoekje), dat is ram leuk (heel leuk).
Wat ik het vaakst van alle Limburgse woorden gebruik is het prachtige Enne, dat zoveel betekent als: hoe gaat het met je? Enne beantwoord je met Auch enne, en dat betekent Goed.
Wat ik het liefste hoor is Ich haaj van dich, uitgesproken door mijn niet-Limburgse echtgenoot, met een harde G, een van de eerste zinnen uit de Limburgse taal die hij zichzelf leerde, en dan: Ich auch van dich.

Het is hard werken hoor, in dat literaire circuit. (Gisteren had ik een optreden, ik las twee stukken voor. Om het ene moest de zaal hard huilen, om het andere hard lachen. Het gaf me een geruststellend gevoel, als ik wil stoppen met boeken schrijven kan ik altijd nog het cabaret in.)

Soms bedenk ik grafschriften voor mezelf. Niet omdat ik graag dood wil of zo, maar gewoon, het komt zo in me op, en nouja, je moet met alles rekening houden. Het is weer griepseizoen tenslotte.
Ik heb veel nagedacht over waar een grafschrift aan moet voldoen, en ik denk dat een goed grafschrift iets aardigs zegt maar tegelijkertijd ook eerlijk is. Als het om de dood gaat vind ik eerlijkheid heel belangrijk, ik zou niet de eeuwigheid in willen met een leugen op mijn buik. Je weet maar nooit wie er allemaal meeleest.
Het gevaar is wel dat het bedenken een beetje afhankelijk is van de stemming op het bewuste moment. Zo bedacht ik vanmorgen tijdens een beetje een existentiële crisis:
'Hier ligt Octavie. Ze was heel lief maar van de wereld begreep zij niets.'
Dat somt alles wel aardig op maar is misschien toch wat te tragisch.
Ik heb er nog meer hoor.
'Hier ligt Octavie. Liefhebbende echtgenote en moeder maar haar huis was altijd een troep.'
'Hier ligt Octavie. Ze heeft tijdens haar leven nooit gesport dus daarom ligt ze hier nu al.'
En deze, die eenvoudig is maar heel waar en ook wat triest misschien: 'Hier ligt Octavie. Ze deed haar best.'
Het bedenken van grafschriften brengt ook altijd de vraag met zich mee naar hoe mijn leven zich nog gaat voltrekken. Wordt het bijvoorbeeld:
'Hier ligt Octavie. Gevierd schrijfster, door velen bewonderd' of: 'Ze kon wel schrijven maar echt lekker doorgebroken is zij nooit'?
De beste optie vind ik nog altijd het rijmende grafschrift. Dat zou er in mijn geval waarschijnlijk zo uit komen te zien:
'Hier ligt Octavie. Zij was nogal een taalnazi.'
Of: 'Hier ligt Octavie. Ze had wat veel fantasie.'
Een van de twee.